Prof. Dr. Gönül Çatlı

Tip 1 diyabet otoimmün bir hastalıktır. Vücudun bağışıklık sistemi pankreasta insülin üreten hücreleri (beta hücreleri) yabancı olarak algılayıp, bu hücrelere saldırır ve onları yok eder. Sonuç olarak, vücut, kandaki şeker miktarını düzenleyen bir hormon olan insülini yeterince üretemez.
Tip 1 diyabet, çocuklarda en sık görülen kronik hastalıklardan biridir. Türkiye’deki her 10 bin çocuktan yedisi tip 1 diyabetlidir.
Süt çocukluğundan erişkin döneme kadar her yaştaki insana tip 1 diyabet tanısı konulabilir. Bununla birlikte, tip 1 diyabetli çocukların çoğu 4 ila 6 yaşları arasında veya ergenlik döneminde, 10 ila 14 yaşları arasında tanı almaktadır.
Tip 1 diyabetin kesin nedeni bilinmemektedir. Enfeksiyonlar veya çevresel faktörler bağışıklık sisteminin beta hücrelerini yok etmesini tetikleyebilir. Aile öyküsü de diyabet geliştirme riskine katkıda bulunabilir.
Devamı için tıklayınız…

Pankreas nedir?
Pankreas, midenin arkasında, üst karın bölgesinde yer alan bir organdır. Kandaki şeker (glukoz) miktarını düzenlemeye yardımcı olan iki hormonu (insülin ve glukagon) salgılar.

İnsülin nedir?
İnsülin, glukozun (kan şekerinin) vücut hücrelerinin içine girmesine yardımcı olur. Glukoz hücre içine girdiğinde enerji üretmek için kullanılabilir veya daha sonra kullanılmak üzere karaciğer ve kaslarda glikojen olarak depolanabilir. İnsülin eksikliği durumunda, glukoz hücre içine giremez, kanda glukoz birikir ve vücudun hücreleri aç kalır, enerji üretemez.
Tip 1 diyabetli çocuklar her gün, günde 4-5 kez enjeksiyon yaparak veya bir insülin pompası kullanarak – insülin almalı ve kan şekeri seviyelerini düzenli olarak takip etmelidir. Günümüzde çocuklara dışarıdan insülin vermenin ne yazık ki başka bir yolu yoktur. Çünkü insülin ağız yolu ile alınırsa mide asidi onu yok eder. Burundan sprey şeklinde verilen insülin de dozlama sorunu nedeniyle çocuklarda kullanılamamaktadır.

Tip 1 diyabet uzun dönemde hangi olumsuz etkilere yol açar?
İnsülin tedavisini aksatmayan, diyet ve egzersiz önerilerine uyum sağlayarak kan şekerini kontrol altında tutan çoğu diyabetli insan uzun ve sağlıklı bir yaşam sürer. Diyabet iyi takip edilirse kişinin günlük aktivitelerine, okula gitmesine, spor yapmasına, çalışmasına engel teşkil etmez. Ancak uzun yıllar boyunca kontrol altında tutulmayan yüksek kan şekeri seviyeleri gözlere, böbreklere ve sinirlere zarar verebilir.

Tip 1 diyabet hastaları için ömür boyu insülin tedavisi şarttır. Çeşitli bitkisel ilaçlarla ve diyetlerle tip 1 diyabetin iyileştiği ve insülin tedavisinin kesilebildiği yönündeki iddialara itibar etmeyin. Bunlar bazı kötü niyetli insanların, insanların umutları üzerinden maddi çıkar sağlamak için uydurduğu yalanlardan başka bir şey değildir. Uzun vadede sağlıklı kan şekeri seviyelerini korumak, çocuğunuzun ileriki yaşamlarında diyabet komplikasyonları geliştirme riskini büyük ölçüde azaltacaktır. Diyabet ekibiniz, güvenli ve sağlıklı kan şekeri düzeylerini korumak için insülin, diyet ve egzersizi nasıl dengeleyeceğinizi size öğretecektir.

Tip 1 diyabetin sebebi nedir?
Tip 1 diyabette görülen bağışıklık sistemi saldırısına bağlı pankreas hasarının kesin nedeni bilinmemektedir. Genetik yatkınlığı olan bireylerde, ebeveynleri veya yakın akrabaları tip 1 diyabetli olan çocuklarda hastalığa yakalanma riski daha yüksektir. Genetik yatkınlığı olan çocuklarda geçirilen viral enfeksiyonlar pankreas hasarını tetikleyebilmektedir.

Tip 1 diyabetin belirtileri nelerdir?
Tip 1 diyabetin belirtileri genellikle 1-2 hafta içinde aniden ortaya çıkar. Bunlar:
– Sık idrara çıkma
– Çok su içme
– Aşırı yemek yeme
– Kilo kaybı
– Görme bulanıklığı
– Halsizlik

Tip 1 diyabetin riskleri nelerdir?
Tip 1 diyabetli bir çocuk, hashimoto tiroiditi, çölyak hastalığı ve Addison hastalığı dahil olmak üzere diğer otoimmün hastalıklar için risk altındadır.

Tip 1 diyabeti nasıl yönetiyoruz?
Kliniğimizde diyabet eğitim hemşiresi, uzman diyetisyen ve uzman psikologdan oluşan bir ekiple ve tabii ki sizlerle birlikte diyabetli çocuk hastalarımız için en uygun tedavi planını hayata geçirmek için var gücümüzle çalışıyoruz. 0-18 yaş arası diyabetli bebekler, çocuklar ve ergenler için kapsamlı hizmetler sunuyoruz. Buna tip 1 diyabet, tip 2 diyabet, kistik fibrozis ile ilişkili diyabet, ilaç ilişkili diyabet ve diğer nadir diyabet tipleri de dahildir.

Hizmetlerimiz

  • Tanısal değerlendirme
  • Diyabetin akut komplikasyonlarının yönetimi
  • Uzun vadeli diyabet yönetimi ve takibi
  • Diyabet teknolojisi

Akıllı insülin kalemleri, insülin pompaları ve sürekli glikoz izleme (CGM) cihazları dahil olmak üzere tip 1 diyabetli hastalarımızın kendileri için doğru olan diyabet teknolojilerine erişmelerine yardımcı oluyoruz. Ayrıca, kan şekeri seviyelerini daha tutarlı bir şekilde kontrol etmek için bir hastanın CGM cihazından gelen verileri insülin pompasıyla entegre eden hibrit kapalı döngü sistemlerine erişmenize de yardımcı olabiliriz.