Prof. Dr. Gönül Çatlı

İnsülin pankreastan üretilen bir hormondur. Yediğimiz yiyeceklerin içindeki şeker bağırsaktan emilip kana karıştıktan sonra karaciğer, kas ve yağ dokusunda hücre içine alınır ve enerji kaynağı olarak kullanılır.

Bunu sağlayan hormon insülindir. İnsülin eksikliğinde Tip 1 şeker hastalığı ortaya çıkar. İnsülin direnci durumunda ise vücutta insülin eksikliğinden ziyade insülin fazlalığı vardır ancak bu insülin karaciğer, kas ve yağ dokusunda etki gösterememektedir. Sonuç olarak, şeker hücre içine giremez, kanda yüksek seviyelere ulaşır ve zamanla tip 2 şeker hastalığına ilerler.
İnsülin direncinin en önemli nedeni fazla kilo ve obezitedir. Özellikle bel ve göbek çevresinde fazla yağ depolanması insülin direncine neden olmaktadır. Fiziksel aktivitenin yetersiz oluşu da insülin direncinin bir diğer önemli sebebidir. İnsülin direnci nadiren genetik olarak da ortaya çıkabilir.

İnsülin direnci hangi belirtilere neden olur?

İnsülin direnci olan kişilerde koltuk altı ve ense gibi bölgelerde ciltte renk koyulaşması ve kadifemsi kalınlaşma, hızlı kilo artışı, kilo verememe, sık acıkma, açlığa tahammülsüzlük, acıkınca ellerde titreme, soğuk terleme, sinirlilik, baygınlık hissi, tatlı krizleri, adet düzensizliği, aşırı tüylenme gibi belirtiler olabilir.
İnsülin direnci tedavi edilmediği taktirde, Tip 2 şeker hastalığı, hipertansiyon, kolesterol yüksekliği, metabolik sendrom, damar sertliği ve polikistik over sendromu gibi hastalıklara neden olabilir.

İnsülin direnci tanısı nasıl konur?

Genellikle açlıkta alınan kanda şeker ve insülin düzeylerine bakılarak insülin direnci tanısı konsa da aslında bu yöntem insülin direnci tanısı koymak için tek başına yeterli değildir. İnsülin direncinin kesin tanısı için hiperinsülinemik öglisemik klemp testi yapmak gerekir. Ancak bu test oldukça zahmetli, zaman alıcı ve pahalı olduğu için genellikle tanıda kullanılmamaktadır.

İnsülin direnci nasıl tedavi edilir?

İnsülin direnci tanısı alan bir hastada tedavinin temeli yaşam tarzı değişikliğidir.